Một ngày đẹp trời của tháng 12, khi năm 2025 đang khép lại, chúng tôi có dịp ngồi trò chuyện cùng ThS. Nishi Shinichi – giảng viên người Nhật Bản đang giảng dạy chuyên ngành Ngôn ngữ và Văn hoá Nhật Bản tại Trường Đại học Bà Rịa – Vũng Tàu (BVU) từ năm 2018 đến nay. Cuộc gặp diễn ra nhẹ nhàng, không cầu kỳ, nhưng càng lắng nghe, chúng tôi càng nhận ra: có những điều không cần nói lớn tiếng vẫn chạm rất sâu vào lòng người. Với thầy, đó chính là sự tử tế.
Từ vùng Tōhoku đến giảng đường BVU
Thầy Nishi (tên đầy đủ là Nishi Shinichi) sinh ra và lớn lên tại vùng Tōhoku, Nhật Bản, trong một thị trấn nhỏ nằm giữa biển và núi.
Về học vấn, thầy có nền tảng học thuật đa ngành:
- – Cử nhân Luật, chuyên ngành Luật học và Xã hội học pháp luật.
- – Thạc sĩ Giáo dục, chuyên ngành Giáo dục ngôn ngữ và Lịch sử phương Đông.
- – Tốt nghiệp khoa tiếng Philippines tại một trường dạy ngoại ngữ chuyên nghiệp, cũng như khoa Ngôn ngữ học thuộc Viện Nghiên cứu Điều tra Quốc tế của Học viện Cảnh sát, với chuyên môn là tiếng Philippines.
Trước khi theo đuổi con đường giảng dạy, thầy từng có nhiều năm công tác trong ngành cảnh sát Nhật Bản, đảm nhiệm vai trò điều tra viên quốc tế. Công việc của thầy bao gồm xử lý người nước ngoài phạm tội tại Nhật Bản, truy bắt người Nhật phạm tội rồi trốn ra nước ngoài, cũng như trấn áp mafia người Trung Quốc. Ngoài ra, thầy còn đảm nhận công việc phiên dịch tiếng Philippines và tiếng Anh. Thầy cũng từng giữ vị trí trưởng đồn cảnh sát tại một thị trấn nhỏ khoảng 6.000 dân, nằm giữa vùng núi.
Về kinh nghiệm giảng dạy, ngoài Nhật Bản, thầy từng giảng dạy tiếng Nhật tại Sri Lanka. Thầy đến Việt Nam lần đầu vào năm 2014 theo chương trình hợp tác giữa các trường đại học. Nhưng rồi, vì yêu mến con người và cuộc sống nơi đây, thầy đã quay lại Việt Nam rất sớm. Từ năm 2018, thầy chính thức gắn bó cùng BVU trong vai trò giảng viên người Nhật, mang theo triết lý giảng dạy đề cao sự đối thoại với sinh viên, giúp sinh viên có thể tự học và tiếp tục học tập một cách độc lập. Nếu ngày trước ở Nhật thầy từng được gọi vui là “Nobita”, thì nay trong mắt sinh viên BVU, thầy dường như đã trở thành một “Doraemon” lúc nào không hay — người thầy âm thầm đồng hành, lắng nghe và nâng đỡ sinh viên theo cách rất riêng.
Sự tử tế – chiếc cầu nối giữa những khác biệt
Sống và làm việc ở một đất nước khác, nơi ngôn ngữ, tập quán và cách suy nghĩ không giống nhau khiến việc thấu hiểu đôi khi trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Theo thầy Nishi, chỉ một hiểu lầm nhỏ cũng có thể tạo ra khoảng cách, sự nghi ngờ và bất an giữa con người với nhau.
Chính trong những hoàn cảnh ấy, sự tử tế trở thành điều không thể thiếu. Khi được ai đó đối xử tử tế, ta cảm thấy vui. Và từ cảm xúc tích cực ấy, con người lại muốn trao đi sự tử tế cho người khác. Cứ thế, những khác biệt dần được xóa nhòa, những mối quan hệ mới được mở ra. Với thầy, sự tử tế không phải điều gì to tát, mà là thứ năng lượng âm thầm gắn kết con người lại gần nhau hơn — đặc biệt là ở nơi xa quê hương.
Một lần xe hỏng giữa đêm và ký ức khiến thầy muốn ở lại
Có một ký ức mà thầy Nishi luôn nhớ rất rõ. Một đêm nọ, khi đang dắt bộ chiếc xe máy bị hỏng trên đường, thầy được một người đàn ông Việt Nam gọi lại. Dù biết thầy là người nước ngoài và bất đồng ngôn ngữ, người đàn ông ấy vẫn cố gắng giao tiếp bằng tiếng Việt, bằng cử chỉ, bằng sự kiên nhẫn. Cuối cùng, người đàn ông không chỉ dừng lại hỏi han, mà còn dùng xe máy của mình đẩy thầy về tận nhà.
Ở Việt Nam, đó có thể chỉ là một hành động quen thuộc. Nhưng với thầy — người đến từ một xã hội coi trọng không gian riêng tư như Nhật Bản — đó là điều vô cùng mới mẻ. Sự tử tế ấy mang lại cho thầy niềm vui, lòng biết ơn và để lại một dấu ấn rất sâu trong tim.
Sống ở nước ngoài không hề dễ dàng. Có những lúc mệt mỏi, thất vọng, khi những điều không may nối tiếp nhau xảy ra, bóng tối dễ bao trùm tâm trí. Nhưng chính ký ức về sự tử tế của người Việt Nam đã giúp thầy đứng vững và nghĩ rằng: “Mình vẫn có thể cố gắng thêm một chút nữa”. Và cũng chính vì những trái tim nhân hậu ấy, thầy Nishi đã chọn ở lại Việt Nam, tiếp tục dạy tiếng Nhật, tiếp tục đóng góp theo cách của riêng mình.
Sự tử tế không cần lời nói – chỉ cần hành động
Theo thầy Nishi, ngôn ngữ rất quan trọng để xây dựng mối quan hệ, nhưng khi nói đến việc truyền đạt sự tử tế, lời nói không phải là tất cả. Một cốc nước đưa ra cho người đang khát, một hành động giúp đỡ không cần giải thích — chính những điều đó chạm đến trái tim con người mạnh mẽ hơn bất kỳ ngôn từ nào. Khi còn ở Nhật Bản, thầy từng tham gia dạy tiếng Nhật miễn phí cho người nước ngoài và hỗ trợ họ trong đời sống thường nhật. Thầy không chắc những điều mình làm đã tạo ra thay đổi lớn đến đâu, nhưng thầy tin rằng từng hành động nhỏ đều mang ý nghĩa riêng.
Thầy cho rằng, sự tử tế chỉ thực sự tồn tại khi được thể hiện bằng hành động. Ý định tốt đẹp nếu không đi kèm hành động thì sẽ rất khó chạm đến trái tim người khác. Ngược lại, khi sự tử tế được trao đi bằng hành động cụ thể, nó tạo nên sự cộng hưởng, kết nối và nâng đỡ lẫn nhau.
Trong đời sống hằng ngày, điều tử tế đơn giản nhất mà thầy luôn tự nhắc mình là:
“Đừng làm với người khác những điều mà bản thân không muốn nhận, và hãy làm cho người khác những điều mà chính mình mong được nhận”.
“Hạt giống tử tế” và lời nhắn gửi dành cho sinh viên
Với thầy Nishi, mỗi con người khi sinh ra đều mang trong tim một “hạt giống của sự tử tế”. Hạt giống ấy có thể lớn lên mạnh mẽ nhờ những cuộc gặp gỡ, những trải nghiệm được yêu thương và đối xử chân thành — giống như cây cối được nuôi dưỡng bằng ánh sáng và nước.
Gửi gắm đến sinh viên BVU, thầy không khuyên phải gồng mình để trở thành người tử tế. Bởi khi cố gắng quá mức, tâm hồn sẽ mệt mỏi. Thay vào đó, thầy tin rằng chỉ cần bắt đầu từ những điều gần gũi nhất – một nụ cười dành cho gia đình, bạn bè, hay những người xung quanh – cũng đủ để lan tỏa năng lượng tích cực.
Dù ngôn ngữ, quốc tịch hay văn hóa khác nhau, sự tử tế luôn là chiếc cầu nối con người đến gần nhau hơn. Và với thầy Nishi, chính ngôn ngữ không lời ấy đã giữ thầy ở lại Việt Nam — không chỉ với vai trò một giảng viên người Nhật, mà còn là một người lắng nghe, thấu hiểu và kết nối con người bằng những điều rất đỗi giản dị./.
